European University of Lefke

Koronavirüs nedir?
Koronavirüsler, hayvanlarda ve insanlarda enfeksiyonlara neden olabilen büyük bir virüs ailesidir. Çeşitli koronavirüsler insanlarda soğuk algınlığından, Orta Doğu Solunum Sendromu (MERS) ve Şiddetli Akut Solunum Sendromu (SARS) gibi daha şiddetli enfeksiyonlara kadar farklı solunum yolu enfeksiyonlarına neden olurlar. En son keşfedilen koronavirüs, COVID-19’a neden olan Şiddetli Akut Solunum Sendromu Koronavirüsü (SARS-COV-2)’dür.

COVID-19 nedir?
COVID-19 pnömoni benzeri, ateş, kuru öksürük ve nefes darlığı gibi belirtileri olan ve ilk kez Wuhan, Çin’de tanımlanan bir hastalıktır. Hastalığa yeni bir koronavirüs olan SARS-CoV-2 neden olur.

COVID-19 nasıl yayılır?
COVID-19 insanlara virüsünü taşıyan bireylerden bulaşır. Virüs solunum damlacıkları yoluyla, birbirleriyle yakın temas halinde olan kişiler (yaklaşık 1,5 metre içinde) arasında yayılır. Enfekte bir kişi öksürdüğünde veya nefes verdiğinde bu damlacıklar salınır. Bu damlacıklar çok kısa bir mesafe kat ederler ve sonra enfekte kişinin etrafındaki yüzeylere ve nesnelere düşerler. Bir kişinin, üzerinde virüs bulunan bir yüzeye veya nesneye teması ardından kendi gözlerine, burnuna veya ağzına dokunarak da virüs alması mümkündür.
Bugüne kadar yapılan çalışmalar, COVID-19’a neden olan virüsün esas olarak hava yerine solunum damlacıkları ile temas yoluyla bulaştığını göstermektedir.

Semptomları olmayan bir kişiden COVID-19 bulaşabilir mi?
Semptomu olmayan bir kişiden COVID-19 kapma riski düşüktür. Bununla birlikte, özellikle hastalığın erken evrelerinde, COVID-19’lu birçok insan sadece hafif semptomlar gösterir. Bu nedenle, örneğin hafif öksürüğü olan ve hasta hissetmeyen bir kişiden COVID-19’u almak mümkündür.

COVID-19’un kuluçka dönemi ve semptomları nelerdir?
COVID-19’un kuluçka süresi 2 ila 14 gün arasındadır.En sık görülen semptomlar ateş, yorgunluk, kuru öksürük ve nefes darlığıdır.Bazı hastalarda ağrı, burun tıkanıklığı, burun akıntısı, boğaz ağrısı veya ishal olabilir.Çoğu kişi özel tedaviye ihtiyaç duymadan iyileşir.Ağır vakalarda; zatürree, ciddi akut solunum yolu enfeksiyonları, böbrek yetmezliği ve ölüme neden olabilir.Ateş, öksürük ve nefes darlığı olan kişiler tıbbi yardım almalıdır.

Kimler yüksek risk altındadır?
COVID-19, herhangi birini ciddi şekilde hasta edebilir. Ancak bazı insanlar yeni koronavirüsü aldıklarında, ciddi enfeksiyonlar için daha yüksek risk altındadırlar. Yüksek risk altındaki insanlar; yaşlı yetişkinlerin yanı sıra kalp hastalığı, akciğer hastalığı veya diyabet gibi ciddi kronik tıbbi rahatsızlıkları olan kişilerdir.

Kendimi COVID-19’dan nasıl koruyabilirim?
Bu virüse yakalanmayı önlemenin en iyi yolu, onu taşıyan kişilerle temastan kaçınmaktır. Bu noktada sosyal mesafe ve el hijyeni devreye girer.

İnsanlarla aranızda en az 1 metre mesafe bırakın.
Mümkün olduğunca evde kalın.
Ellerinizi düzenli olarak su ve sabunla yıkayın veya alkol bazlı bir el temizleyiciyle ovalayın.
Gözlere, burun ve ağıza yıkanmamış ellerle dokunmaktan kaçının.
Öksürdüğünüzde veya hapşırdığınızda, burnunuz ve ağzınızı bir mendille veya dirseğinizin iç kısmıyla kapatın.
Sık temas edilen yüzeyleri günlük olarak temizleyin ve dezenfekte edin.

COVID-19 hastalığı aşılama ile önlenebilir. COVID-19 aşılarının, COVID-19’u önlemede oldukça etkili olduğu gösterilmiştir.

‘Sosyal mesafe’ neden önemlidir?
Sosyal mesafe, bulaşıcı bir hastalığın yayılmasını durdurmak veya yavaşlatmak için uygulanan bir halk sağlığı uygulamasıdır. Amaç virüsün yayılmasını önlemektir. Sosyal mesafe önlemleri, bireyler arasındaki temas sıklığını en aza indirmeyi amaçlar. Bu önlemler arasında, bir araya gelen büyük grupların sınırlandırılması, okulların veya iş yerlerinin kapatılması, etkinliklerin iptal edilmesi ve insanlar arasındaki fiziksel mesafenin kasten artırılması yer alır.
Herkes enfekte olabilir ve bu virüsü başka birine bulaştırabilir. Kişinin semptomları olmasadavirüsü yüksek risk altındaki insanlara bulaştırmak için bir araç olabilir. Bu yüzden sosyal mesafe önlemleri titizlikle uygulanmalıdır.

Yüz maskesi beni koronavirüsten koruyabilir mi?
Cerrahi maskeler yeni koronavirüse karşı koruma sağlamaz.Potansiyel olarak bulaşıcı solunum salgılarının kullanıcıdan diğerlerine yayılmasını önlemeye yardımcı olabilir. Maskeler, virüsün çevredeki diğer kişilere yayılmasını önlemede önemli bir araç olabilir. Toplulukta, özellikle marketler, alışveriş merkezleri gibi toplu, kapalı alanları ziyaret ederken veya toplu taşıma araçlarını kullanırken, yüz maskelerinin kullanımı göz önünde bulundurulabilir. Maskeler yalnızca sık sık el temizliği ile birlikte kullanıldığında etkilidir. Maske kullanacaksanız nasıl kullanılacağını bilmeli ve en iyi maskenin bile yanlış kullanıldığında sizi korumayacağını bilmelisiniz.
N95 maskelerler yalnızca, burun veya ağızdansürüntü alarak COVID-19 hastalarını test edenler veya hastaları solunum cihazlarına bağlayanlar gibi virüs maruziyet riski en yüksek olan sağlık çalışanları için önerilmektedir.
Daha fazla bilgi nereden edinebilirim?